چه در حال خرید یک تلویزیون، مانیتور کامپیوتر یا گوشی هوشمند جدید باشید، به احتمال زیاد با اصطلاح پنل های VA و IPS روبرو شده اید. این دو پنل، دو نوع صفحه نمایش مورد استفاده در مانیتور و تلویزیون هستند که تعیین می کنند رنگ ها و تصاویر چگونه روی صفحه نمایش شما به نظر برسند. در حالی که هر دو پنل VA و IPS، کیفیت تصویر استثنایی و زاویه دید وسیعی ارائه می کنند، اما از نظر دقت رنگ، نسبت کنتراست، زمان پاسخگویی و قیمت، تفاوت های قابل توجهی با یکدیگر دارند. در همین ارتباط در این مقاله با ما همراه باشید تا تفاوت پنل VA و IPS را بررسی کنیم و به شما کمک کنیم در انتخاب فناوری صفحه‌نمایش مناسب برای نیازهای خاص خود تصمیمی آگاهانه بگیرید. اما ابتدا اجازه دهید قبل از بررسی تفاوت پنل VA و IPS با این دو بیشتر آشنا شویم.
آشنایی با پنل های VA
پنل VA نوعی فناوری نمایشگر کریستال مایع (Liquid Crystal Display) یا LCD است که معمولاً در مانیتورها و صفحه های تلویزیون استفاده می شود. این پنل با دستکاری مولکول های کریستال مایع که بین دو لایه شیشه قرار گرفته اند، به کنترل عبور نور کمک می کند. در یک پانل VA، این مولکول‌های کریستال مایع، هنگام اعمال جریان الکتریکی به صورت عمودی در یک راستا قرار می‌گیرند و به نور اجازه عبور می‌دهند.
چیزی که پنل های VA را از سایر فناوری های LCD متمایز می کند، توانایی آنها در دستیابی به نسبت کنتراست بالاتر و سیاهی عمیق تر است. این پدیده به دلیل ظرفیت پنل در مسدود کردن مقدار بیشتری از نور در زمانی که مولکول‌های کریستال مایع به صورت تراز نشده قرار دارند رخ می‌دهد، که باعث کاهش نشت نور می‌گردد. این ویژگی باعث می‌شود که پانل‌های VA مخصوصاً برای برنامه‌هایی که نیاز به بازتولید رنگ غنی و کنتراست قوی دارند، مانند طراحی گرافیکی، ویرایش ویدیو، و تنظیمات سینمای خانگی، مناسب باشند.
آشنایی با پنل های IPS
پنل IPS نوع دیگری از فناوری نمایشگر کریستال مایع (LCD) است که برخلاف نوع VA، دارای مولکول‌هایی است که به‌صورت افقی در یک راستا قرار دارند و موازی با سطح صفحه نمایش می‌مانند، بدون توجه به اینکه بار الکتریکی اعمال می‌شود یا نه.
پانل های IPS به دلیل دقت رنگ قابل توجه و کیفیت تصویر ثابت خود شهرت دارند، ویژگی هایی که از توانایی آنها برای فعال کردن زوایای دید بازتر ناشی می شود. همچنین این پنل به دلیل انتقال نور یکنواخت، به جلوگیری از اعوجاج رنگ و کنتراست کمک می کند، محدودیتی که در سایر فناوری های LCD دیده می شود. پنل های IPS و VA، دو نوع LCD هستند.
- بیشتر بخوانید: مانیتور اولد (OLED) یا IPS؟
بررسی تفاوت پنل VA و IPS
حال اجازه دهید در یک جدول، به صورت خلاصه تفاوت پنل VA و IPS را بررسی کنیم.
| VA | IPS | نوع پنل |
| رنگ‌ها ممکن است به دلیل محدودیت‌هایی در بازتولید رنگ، دقت پایین‌تری داشته باشند. | تأکید بر دقت رنگ بالا و نمایش یکسان در زوایای دید وسیع. معمولاً رنگ‌های زنده و واقعی‌تری ارائه می‌دهد. | دقت رنگ |
| نسبت‌های کنتراست بالاتر، به‌معنای تیره‌تر بودن سیاه و روشن‌تر بودن سفید. | کنتراست ضعیف تر ولی ثابت در زوایا دید مختلف، مناسب برای کاربردهایی مانند تنظیمات سینمای خانگی و بازی. | نسبت کنتراست |
| ممکن است در زوایای دید افقی و عمودی، دقت رنگ و کنتراست تغییر کند. | زوایای دید استثنایی، تضمین کیفیت بالا و یکنواختی تصویر، حتی در زمان مشاهده از زوایاهای جانبی. | زوایای دید |
| زمان پاسخ کمی کندتر، احتمال تاری حرکت در طول فعالیت های سریع. | معمولاً زمان پاسخ سریع‌تری دارند که مناسب برای کنترل محتوای پویا و ارائه تجربه تصویری روان است. | زمان پاسخ یا response time |
| برای گیمر هایی که کنتراست قوی و تجربه تصویری جذاب تر را اولویت قرار می دهند، مناسب تر است. | به دلیل نمایش دقیق رنگ و زمان پاسخ سریع، توسط گیمر ها بیشتر ترجیح داده می‌شوند و تجربه تصویری روانی را در بازی‌های رقابتی ارائه می کنند. | عملکرد در بازی |
| معمولا در مقایسه با IPS ها قیمت کمتری دارند. | پنل‌هایIPS به دلیل دقت رنگ بالا و زاویه دید وسیع قیمت بالاتری دارند. | محدوده قیمت |
| تجربه‌های سینمایی، چندرسانه‌ای و کاربردهایی که نیاز به کنتراست قوی دارند. | طراحی گرافیک حرفه‌ای، ویرایش عکس و وظایفی که نیاز به بازتولید دقیق رنگ دارند. همچنین مناسب برای کاربری عمومی. | کاربردها |
| به دلیل کاهش فشار بر کریستال های مایع، عمر طولانی تری دارند. | معمولاً به دلیل همترازی کریستال مایع پیشرفته تر، طول عمر کمی کمتر دارند. | طول عمر |
| عموماً انرژی کمتری مصرف می کند که منجر به صرفه جویی بالقوه انرژی می شود. | به دلیل فناوری های پیشرفته تر، انرژی بیشتری مصرف می کند. | بهره وری انرژی |
| به دلیل کنتراست بالاتر ممکن است با تابش خیره کننده و انعکاس مشکل داشته باشد. | کاهش تابش های خیره کننده و کنترل بازتاب بهتر. | مدیریت بازتاب (Reflection Handling) |
| گاهی اوقات ممکن است مشکلاتی در تراز پیکسل داشته باشد که باعث ایجاد اثر درب صفحه (screen-door effect) می شود. | تراز دقیق پیکسل. | تراز پیکسل |
بیشتر بخوانید: مانیتورهای جی پلاس
کنتراست بالاتر پنل VA، یکی از موارد تفاوت تفاوت پنل VA و IPS
کنتراست بالاتر پنل VA، یکی از موارد تفاوت تفاوت پنل VA و IPS پدیده درب صفحه (screen-door effect) زمانی به وجود می آید که به دلیل فواصل بین پیکسل های موجود در صفحه یا تصویر نمایش داده شده، خطوط ریز، کم نور یا تصاویر مشبک ظاهر شود
